راهکارهای یافتن سوژه یا مسئله تحقیق(چگونه انتخاب موضوع کنم)
با آوردن نمونه ای روشن می شود که چگونه می توان سوژه به دست آورد.
موضوعی داریم به نام “ایمان” مسائل مربوط به آن عبارتند از:
1.حقیقت یا مقومات یا ارکان ایمان؛
2.نسبت ایمان با معرفت؛
3.نسبت ایمان با عمل؛
4.نسبت ایمان با عواطف روانی(مثل سلامت روانی،افسردگیو…)؛
5.فرایند پیدایش ایمان در فرد؛
6.تحول پذیری ایمان؛
7.گونه های ایمان؛
8.شدت پذیری یا اشتداد پذیری ایمان (با مراتب ایمان)؛
9.ایمان در ادیان یا مذاهب مختلف.
این نه مسئله را در پنج محور ذیل ضرب کنید:
الف: تصور قرآنی هر کدام از مسائل نه گانه یاد شده؛
ب:دیدگاه یک متکلم مثل خواجه طوسی درباره این مسائل؛
ج:بررسی تطبیقی دیدگاه یک مفسر با یک متکلم درباره هر یک از مسائل مذکور؛
د: دیدگاه مولوی در مثنوی درباره این مسائل؛
ه:دیدگاه یک فیلسوف مثل ملاصدرا یا شهید مطهری درباره مسائل یاد شده.
با این ضرب کردن، صدها مسئله پیدا می شود، پس پیدا کردن سوژه ها کار سختی نیست. کافی است از ذهن موضوع محورانه بیرون بیرون بیاییم. هر چه میزان مطالعه بیشتر و ذهن از اطلاعات انباشته تر باشد، امکان این خروج بیشتر و ذهن از اطلاعات انباشته تر باشد، امکان این خروج بیشتر خواهد بود
اقسام مسئله
از یک منظر، مسئله را به فقهی ، کلامی، فلسفی ، روایی، تفسیری، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی ، سیاسی، اقتصادی و مانند آنها تقسیم کرد.
این تقسیم بندی در یک تبار شناسی درست صورت می پذیرد. البته گاهی تقسیم مسئله به اعتبار، پیشینه، شخصی بودن، علمی بودن، هدفمندی و مانند آن قابل توجیه است.
طرح مسئله
بهترین راه طرح مسئله این است که در چند سطر اول به حقایق و واقعیت ها در قالب چند جمله خبری اشاره کنیم و پس از این مقدمه چینی ماهرانه ، به شکل طبیعی و منطقی، یک سوال عمیق و نسبتا کلی طرح کنیم. البته باید توجه داشته باشیم که انتقال از واقعیت های موجود به این پرسش، باید به صورت طبیعی انجام شود و به عبارتی، وصله نا جوری نباشد.
بایسته هایی در مورد انتخاب مسئله پژوهشی
در انتخاب مسئله پژوهشی باید به نکته هایی توجه داشت که مهم ترین آنها عبارتند از:
1.پرهیز از دوباره کاری در تحقیقات و وفاداری به تحقیقات انجام شده پیشین؛
2.مهم بودن مسئله تحقیق و ارزش بررسی داشتن آن (جدید و بدیع بودن موضوع ، حد و مرز داشتن، مبهم نبودن ، و بر خورداری از اهمیت و اولویت)،
3. علاقه مندی، کنجکاوی و کشش علمی محقق برای شناخت آن ؛
4. بهره مندی از آموزش لازم و برخورداری از شرایط و توانمندی مناسب
(متناسب بودن با توانایی، دانش و مهارت پژوهشگر)؛
5.فراهم بودن اطلاعات برای سنجش و عملی بودن روش تحقیق؛
6.وجود وسایل و امکانات، منابع و اسناد مورد نیاز تحقیق و اطمینان نسبی به موفقیت آمیز بودن آن؛
7.پیش بینی مسائل ، موانع، رویدادها و خسارت های احتمالی در رابطه با تحقیق؛
8. وجود زمان لازم برای انجام تحقیق؛
9.توجه به ریشه و جنبه های مسئله تحقیق با عنایت به سوال های زیر:
1-9. آیا زمینه مسئله ، گستردگی و ویژگی های آن با توجه به پیشینه تحقیق بیان شده است؟
2-9.آیا مسئله، دامنه مطالعه را محدود می کند؟
3-9.آیا مسئله قلمرو علمی تحقیق را مشخص می کند؟
4-9.آیا اهمیت مسئله ،بر حسب یک یا چند ملاک زیر بررسی شده است:
الف: دست یابی به یک شیوه نو در اجرای امور؛
ب:تدوین یک نظریه؛
ج:عمومیت بخشیدن و گسترش دانش و نظریه های علمی؛
د: پاسخ گویی به مسائل جامعه؛
ه: پیشبرد روش شناسی در تحقیق؛
5-9. آیا میتوان در مورد آن فرضیه هایی مطرح کرد؟
6-9.آیا فرضیه های تحقیق، قابلیت جهت دهی و هدایت و سامانمند به تحقیق را دارد؟
7-9: آیا متغیرهای پژوهش در آن مشخص است ؟
8-9.آیا تعریف متغیرهای آن امکان پذیر است؟
راه های انتخاب مسئله تحقیق
مسئله شناسی، ممکن است به یکی از روش های زیر انجام پذیرد:
الف: تجارب شخصی؛
ب:کنجکاوی در اطلاعات منتشره از سوی رسانه ها؛
ج: بهره گیری از دانش تخصصی؛
د: تمایل به حل یک مسئله؛ ه.بهره گیری از دانش تخصصی؛
و:وقایع زندگی روزمره؛
ز:تاکید بر احیای ارزش های فردی؛
ح:مشاوره با متخصصان مجرب؛
ط: مراجعه به منابع و مقاله های تخصصی؛
ی: مراجعه به منابع الکترونیکی و محیط های مجازی؛
ک: بررسی قسمت انتهای پایان نامه ها که دریچه جدیدی از موضوع را بروی پژوهشگران گشوده اند.
خطاهای احتمالی به هنگام انتخاب مسئله
از آنجایی که انتخاب مسئله تحقیق، ازپیچیدگی و ابهام های بسیاری برخوردار است، بیشتر محققان در تشخیص مسئله دچار مشکل می شوند. این مشکل، هنگام پیدا کردن مسئله تحقیق، بیشتر خود را آشکار می سازد؛ زیرا در پژوهش های غیر دانشجویی، بیشتر، سفارش دهنده تحقیق،مسئله تحقیق را بیان می کند و یا اینکه در یک فرایند آسیبشناسی تعریف و تدوین می شود. اما پژوهشگران به هنگام انتخاب مسئله خود به طور معمول، مرتکب چهار نوع اشتباه عمده می شوند که عبارت اند از:
1.مسئله را بدون تحلیل جنبه های گونگون آن، شتاب زده انتخاب می کنند؛
2.بدون مطالعه منابع مرتبط با موضوع، مسئله ای را انتخاب می کنند؛
3.پیش از انتخاب مسئله پژوهشی، روش اجرای تحقیق را مشخص می کنند؛
4. به جای تعریف دقیق و روشن مفاهیم موجود در مسئله، آن را به صورت کلی توصیف می کنند.
به طور کلی آنچه اهمیت دارد این است که بدانیم در پی پاسخ گویی به چه مسئله ای هستیم و به عبارت دیگر، باید مطمئن شویم که پیامد ها و علائم یک مشکل را به عنوان مشکل اصلی در نظر نگرفته ایم . بی شک شناخت مسئله اصلی، بیش از حل مشکل اهمیت دارد؛ زیرا ممکن است هزینه و زمان زیادیبرای یک مشکی فرعی و کم اهمیت به کار گرفته شود بنابر این ، پیش از هر چیز باید اطمینان یاغت که آنجه توجه ما را به خود جلب کرده همان مشکل اصلی است یا نشانه و علامتی است که باید از طریق آن، مشکل اصلی را ردیابی کرد.
معاونت پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم

چکیده
تحقیق حاضر با موضوع نقش زنان در بیداری اسلامی در صدد این است که زنان در جامعه نقش به سزایی دارند . بیداری اسلامی از جمله مواردی است که باعث زنده شدن دوباره در سایه اسلام ،نقش زنان را از حالت رکورد در ارود ،وتبدیل به یک فعالیت بزرگ در جنبه های مختلف فرهنگی،اجتماعی ،سیاسی و … شده و تحولات جامعه مسائل مهمی را ایجاد کرد از جمله،بیداری و بصیرت ،حضور گسترده زنان در صحنه ها وفعالیت های اجتماعی در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رشد کرده و این حضور در تمامی کشور ها به وجود امده و نقش سازنده زنان بر آن شد تا این نقش و حضور را مورد بررسی قرار داده و نتایج حاصله بیان شود هدف از این تحقیق بررسی نقش زنان در بیداری اسلامی است که این تحقیق به روش علمی – توصیفی انجام شده که در این تحقیق از منابع تاریخی و تفسیر استفاده شده است . و مهم ترین نتیجه تحقیق این است که بسیاری از صاحب نظران در پدیده ی جنبش های اسلامی معاصر معتقدند که انقلاب اسلامی ایران یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در پیشبرد و روند بیداری و آگاهی مسلمانان و ازدیاد فعالیت های موثر در جوامع عربی و اسلامی بوده است که نقش زنان در بیداری اسلامی تجربه تاریخی این مساله را تایید می کند در جامعه ای ، که زنان در مقابل ستمگران ایستاده اند جز شکست و نابودی ارمغان دیگری نصیب چپاولگران نگردیده است.
واژگان کلیدی عبارتند از : بیداری،بیداری اسلامی ،بصیرت،نقش،زنان

نوشته:زهرا رضاپور عزیز آبادی حوزه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم

خبر برگزاری جلسه افتتاحیه هسته های پژوهشی مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم
جلسه افتتاحیه هسته های پژوهشی مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم در مکان مدرسه با حضور حجت الاسلام والمسلمین عبد الناصر ابراهیمی ، مدیر حوزه ، معاون پژوهش و طلاب فارغ التحصیل در تاریخ 19/1/1396 برگزار گردید.
در ابتدای جلسه آقای ابراهیمی با مطرح کردن سوالی با عنوان آیا واقعا از روند جامعه راضی هستیم؟ وارد بحث شد و گفت: در جامعه یک سری مشکلات هست که ما وظیفه داریم و بر ما واجب است بدانیم برای بر طرف کردن مشکلات از دست ما چه کاری بر می آید ، و برای رفع مشکلات جامعه آنچه مربوط به ما می باشد به نحو احسن انجام دهیم.
ایشان در ادامه بیان داشت: شما طلاب فارغ التحصیل نباید ارتباط خود را با حوزه قطع نمایید و این هسته ای که شما می خواهید در آن فعالیت کنید توفیقی است که به شما عنایت شده است، نباید مطالعه هر روز را فراموش کنید ، باید مطالعه هدفمند داشته با شید. باید موضوعاتی را برای تحقیق انتخاب نمایید که دردی از جامعه را درمان نمایید، موضوعات مورد نیاز جامعه را پیدا ودر مورد آنها تحقیق و پژوهش انجام دهید.
حجت الاسلام و المسلمین در پایان در مورد انتخاب موضوع هسته گفت: اول باید مخاطب را مشخص کرد و بعد از آنکه مخاطب مشخص شد موضوع را در راستایی که دیگران تحقیق نکرده اند تحقیق کرد، باید وقت بگذارید و تقسیم کار کنید و حتما با استاد راهنما در ارتباط باشید ، و کار را با اخلاص انجام دهید.
آقای ابراهیمی سخن خود را با فرموده مقام عظمای ولایت به پایان برد ، “بدانید بدون تحقیق ،و بدون نو آوری و بدون ژرف یابی در هیچ مقوله ای انسان نمی تواند به هدف های بالا دست پیدا کند".
بعد از سخنرانی آقای ابراهیمی مدیر حوزه خانم بیدار ضمن خوش آمد گویی به طلاب فارغ التحصیل از طلاب خواست برای برطرف کردن نیازهای جامعه که به دست طلاب قابل حل می باشد تلاش نمایند و در جلسات هسته ها حتما شرکت نمایند.

چکیده
وکالت به معنای لغوی در زمان پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) وجود داشت؛ برای نمونه پیامبر(صلی الله علیه وآله) کسانی را مأمور جمع آوری زکات می کرد که این نوعی وکالت از طرف پیامبر(صلی الله علیه وآله) بود. نیابت و وکالت عامه به صورت تشکیلاتی غیرمنظم و غیرمنسجم و بدون رهبری واحد در طی تاریخ مدید غیبت کبری وجود داشته و دارد؛که به آن (ولایت فقیه) و ( نیابت عامه) می گویند. سازمان وکالت توسط امام صادق (علیه السلام ) تأسیس شد و با شروع غیبت کبری امام عصر(عج الله تعالی فرجه الشریف) منحل گردید.از دیرباز اهتمام به ثبت اخبار مربوط به وکلای ائمه علیهم السلام در میان راویان شیعی وجود داشته است.گرچه تمامی این کتاب ها و نوشته ها موجود نیست.از جمله مواردی که موجود هستندکتاب رجال کشی ،رجال طوسی،رجال نجاشی،الفهرست شیخ طوسی، مناقب آل ابی طالب از محمدبن شهر آشوب مازندرانی،الخرائج و الجرائح از قطب الدین راوندی،کتاب غیبت شیخ طوسی،کافی از محمدبن یعقوب کلینی .
تحقیقات انجام گرفته در این موضوع :امام کاظم( علیه السلام )و سازمان وکالت از محمدرضاجباری بهار92
بررسی تطبیقی سازمان دعوت عباسیان و سازمان وکالت امامیه از محمدرضا جباری و محمدکاظم ملبوبی پاییز89
روش استفاده شده در این تحقیق نقلی و تاریخی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است.
در مجموع ،تشکیل سازمان وکالت از سوی ائمه (علیهم السلام ) مثمر ثمراتی بزرگ برای شیعیان ،و تأمین کننده اهداف ائمه( علیهم السلام ) از پی ریزی این تشکیلات بود.گرچه در این میان،خطراتی را نیز برای ائمه (علیهم السلام )و به خصوص وکلای آنان به دنبال داشت و در این راه برخی از وکلا به اتهام وکالت ائمه (علیهم السلام ) دستگیر و محبوس و شکنجه و حتی اعدام شدند.توجه به عملکرد این سازمان،سهم عمده ای در شناخت صحیح سیره عملی معصومینعلیهم السلام در عصر دوم امامت (عصرامام صادق( علیه السلام) تا پایان زمان غیبت صغری) دارد و به خصوص،در تبیین کیفیت رهبری شیعه در عصر غیبت صغری بسیار مؤثر است. علاوه بر آن که در پرتو آن می توان نقش ولایت و رهبری فقها در عصر غیبت کبری را تبیین کرد؛ چرا که این نقش در واقع استمرار همان سازمان وکالت در عصرحضور و زمان غیبت صغری است.
کلیدواژه ها:سازمان،وکالت،غیبت،سفیر،باب

کرسی آزاد اندیشی با موضوع"نقش حوزه ها در اقدام و عمل در اقتصاد مقاومتی و تاثیر آن در جامعه” در حوزه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم در تاریخ 8/8/1395 با حضور استاد داور حاج آقا توکلی استاد حوزه ، طلاب و اساتید بر گزار گردید.
در ابتدای جلسه یکی از طلاب به بیان و ارائه نظرات در رابطه با موضوع پرداخت و گفت: حوزه ها و روحانیت در عرصه تبلیغ باید با همه توان و ظرفیت خود در جهت تحقق رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب تلاش نمایند حوزه ها باید با تبلیغ سبک زندگی اسلامی به مردم و ارشاد و کمک به آن ها و پرهیز از اسراف و تجملات نقش موثری در تحقق شعار اقدام وعمل در اقتصاد مقاومتی داشته باشند و نقش بانوان در تحقق این امر حائز اهمیت است.زن باید تفکر اقتصادی داشته باشد واز حداقل درآمد حداکثر استفاده را بکند. طلاب و روحانیون نباید سراغ خانه ها و تجملات و ماشین های آن چنانی بروند و نباید از وسایل و امکانات خارجی استفاده نمایند باید تولیدات داخلی را ارزش نهاده و استفاده کنند همچنین طلاب و روحانیون نباید پول خود را سپرده نمایند در جهت استفاده از سود بانکی آن، و از وام های بانکی با درصد سود بالا پرهیز نمایند.
بعد از ایشان طلاب به بحث و نظر در این مورد پرداختند ودر آخر آقای توکلی با توجه به نظرات موافق و مخالف در آخر بیان داشت روحانیون و طلاب باید به عنوان اولین افراد عمل کننده واقعی با دوری از اسراف ، تجملات و ساده زیستی مردم را در این وادی سوق دهند. ایشان افزود :استفاده از امکانات در حد معمول مانند خانه، ماشین (پژو) و یک دست مبل ساده اشکالی ندارد.حتی الامکان تا میتوانند از وام های بانکی با درصد سود بالا و سپرده گذاری در بانک جهت استفاده از سود آن خوداری نمایند ، و به جای سپرده گذاری در بانک به کار تولید و اقتصادی روی آورند و ایجاد شغل نمایند و مردم را نیز در این جهت تشویق کنند.